Okręgowa Stacja Chemiczno Rolnicza w Gorzowie Wlkp. w ramach ogólnokrajowego monitoringu prowadzi badania  N min. w glebach na terenie m. in. województwa lubuskiego. W ramach tego monitoringu w wytypowanych punktach oznaczana jest zawartość form azotu mineralnego. Próbki gleby do badań pobierane są cyklicznie w okresach: wczesnowiosennym i jesiennym.

   Próbki pochodzą ze 122 stałych punktów położonych na terenie całego województwa lubuskiego z czego 89 stanowią grunty orne a pozostałe 32 łąki i pastwiska.

   Poniżej w tabelach 1,2 i 3 przedstawiono wyniki analiz z pobranych w 2010 roku próbek dla województwa lubuskiego i jego powiatów.

Tabela 1. Zawartość azotu mineralnego w próbkach glebowych w woj. lubuskim (grunty orne).

Warstwa gleby w cmKategoria agronomiczna glebyWiosna Suma Nmin. w kg/haWiosna średnia Nmin. w kg/ha
0 – 60b. lekka  24,0 – 577,8165,8
lekka  23,4 – 370,5  88,5
średnia  23,4 – 295,2  82,2
ciężka102,6 – 190,3113,9
0 – 90b. lekka  35,0 – 625,7  78,7
lekka  35,4 – 461,6115,2
średnia  35,1 – 307,2  95,7
ciężka123,8 – 278,1    136,6

Tabela 2. Zawartość azotu mineralnego  w próbkach glebowych w woj. lubuskim (łąki i pastwiska).

Warstwa gleby w cmKategoria agronomiczna glebyWiosna Suma Nmin. w kg/haWiosna średnia Nmin. w kg/ha
0 – 60b. lekka24,0 – 277,5107,4
lekka42,7 –   92,776,0
średnia50,4 –   79,259,9
ciężka44,5 –   44,544,5
0 – 90b. lekka36,0 – 363,4139,3
lekka55,4 – 155,8115,8
średnia51,8 –   88,774,0
ciężka68,3 –   68,368,3

Tabela 3. Zawartość azotu mineralnego w próbkach glebowych w powiatach woj. lubuskiego (grunty orne, łąki i pastwiska).

PowiatWarstwa gleby w cmKategoria agronomiczna glebyWiosna Suma Nmin. w kg/haWiosna średnia Nmin. w kg/ha
gorzowski0 – 60b. lekka35,0 – 277,5100,6
lekka   50,4 –   85,6  60,5
średnia
ciężka
krośnieński0 – 60b. lekka24,0 – 171,0  63,0
lekka23,7 – 171,5  79,3
średnia   23,4 –   23,4  23,4
ciężka
międzyrzecki0 – 60b. lekka26,3 – 130,5  75,5
lekka   61,2 –   93,1  77,2
średnia   41,4 –   41,4  41,4
ciężka 162,9 – 162,9162,9
nowosolski0 – 60b. lekka27,3 – 150,0  98,8
lekka92,7 – 126,9109,8
średnia   54,0 –   57,1  55,6
ciężka 190,3 – 190,3190,3
słubicki0 – 60b. lekka24,0 – 415,4179,4
lekka55,4 – 178,6123,0
średnia61,2 – 295,2178,2
ciężka44,5 – 102,6  73,6
strzelecko-drezdenecki0 – 60b. lekka24,4 – 390,5118,2
lekka   31,0 –   55,8  43,4
średnia   50,4 –   50,4  50,4
ciężka
sulęciński0 – 60b. lekka48,7 – 491,8206,2
lekka   23,7 –   92,3  58,0
średnia 141,3 – 141,3141,3
ciężka
świebodziński0 – 60b. lekka   23,7 –   55,7  39,7
lekka   23,4 – 117,0  55,9
średnia   79,2 –   79,2  79,2
ciężka
zielonogórski0 – 60b. lekka25,3 – 135,7  68,2
lekka   43,7 –   49,1  46,4
średnia72,0 – 180,0126,0
ciężka
żagański0 – 60b. lekka42,3 – 577,8193,0
lekka   78,7 –   78,7  78,7
średnia
ciężka
żarski0 – 60b. lekka24,0 – 141,0  59,4
lekka 370,5 – 370,5370,5
średnia   68,9 –   68,9  68,9
ciężka
Wschowski0 – 60b. lekka   30,9 – 141,7  86,3
lekka
średnia
ciężka

   Badania przeprowadzone w 2010 roku wykazały duże zróżnicowanie Nmin. w glebach województwa lubuskiego, przy czym wyraźnie większe zróżnicowanie zaobserwować można było na gruntach ornych a mniejsze na łąkach i pastwiskach.  Zwrócenie uwagi na zawartości Nmin. w glebie również z powodów czysto rolniczych (racjonalnie prowadzona produkcja) jest bardzo istotne. Podane w tabelach  wartości Nmin. należy generalnie uznać za wysokie i powinny one stać się przyczynkiem  dla producentów rolnych do wykonania testu Nmin. w celu zoptymalizowania nawożenia tym pierwiastkiem. Biorąc pod uwagę wyniki takiego testu można precyzyjnie ustalić (dokonać korekty) dawki N/ha i często bez straty wysokości plonu obniżyć je nawet do 50%. Warto więc taki test wykonać wczesną wiosną przed wejściem z uprawą. Dawki nawozów powinny zabezpieczać potrzeby pokarmowe roślin a zastosowanie nawozów powinno następować w okresach przed maksymalnym zapotrzebowaniem roślin na azot. Wykorzystując znajomość zawartości Nmin. w glebie wczesną wiosną oraz dane z tabeli 4 można dokonać korekty planowanej dawki nawozów azotowych.

Tabela 4. Ocena zawartości Nmin. (kg/ha) w glebie do głębokości 60 cm wczesną wiosną.

Kategoria agronomiczna glebyZawartość Nmin.
Bardzo niskaNiskaŚredniaWysokaBardzo wysoka
bardzo lekkado 3031 – 5051 – 70    71 –   90Pow. 90
lekkado 4041 – 6061 – 8081 – 100Pow.100
średnia i ciężkado 5051 – 7071 – 9091 –  100Pow.100

  Przedstawione powyżej działania stanowią jeden z rozsądniejszych sposobów racjonalnego nawożenia azotem.

                                                                                mgr inż. Andrzej Krzywiecki

                                                                                Okręgowa Stacja Chemiczno – Rolnicza

                                                                                w Gorzowie Wlkp.